Нурадинова Молдир Махсутбековна
«Қызылорда облысының денсаулық сақтау басқармасының
«№ 6 қалалық емханасы» ШЖҚ КМК аймақ мейіргері
Қазіргі таңда аурулардың алдын алу мен ерте анықтаудың маңыздылығы артып келеді. Скрининг – белгілі бір жастағы адамдарды мақсатты түрде тексеруден өткізу арқылы ауруларды ерте кезеңінде анықтау және алдын алу әдісі. Бұл халықтың денсаулығын жақсартуға бағытталған маңызды медициналық шаралардың бірі.
Скринингтің негізгі мақсаты
Скринингтің басты мақсаты – қауіпті ауруларды ерте анықтау және олардың алдын алу. Ауру неғұрлым ерте кезеңде анықталса, оны емдеу де соғұрлым тиімді әрі жеңіл болады. Скринингтік тексерулер:
- Жүрек-қан тамыр ауруларын,
- Қатерлі ісіктерді (мысалы, сүт безі, жатыр мойны, тоқ ішек, өкпе обыры),
- Қант диабетін,
- Артериялық гипертонияны,
- Инфекциялық және тұқым қуалайтын ауруларды ерте кезеңде анықтауға мүмкіндік береді.
Скринингтің артықшылықтары
- Ауруларды ерте анықтау – асқынулардың алдын алады және емдеуді жеңілдетеді.
- Емдеу тиімділігін арттыру – бастапқы кезеңде анықталған дертті емдеу ықтималдығы жоғары.
- Қаржылық үнемділік – ауру асқынып кетсе, оны емдеу қымбатқа түседі. Скрининг арқылы алдын алу – денсаулық сақтау саласына да, жеке адамға да тиімді.
- Өмір сүру сапасын жақсарту – ауыр сырқаттың алдын алу адамның ұзақ әрі сапалы өмір сүруіне мүмкіндік береді.
Скринингтен кімдер өтуі керек?
Әдетте, скринингтік тексерулер белгілі бір жас аралығындағы адамдар үшін өткізіледі. Қазақстанда мемлекеттік бағдарлама бойынша келесі топтағы азаматтар тегін скринингтік тексеруден өте алады:
- 40 жастан асқан адамдар – жүрек-қан тамыр аурулары мен қант диабетіне тексеріледі.
- 30 жастан жоғары әйелдер – жатыр мойны обырына тексеруден өтеді.
- 40 жастан асқан әйелдер – сүт безі обырына тексеріледі.
- 50 жастан жоғары адамдар – тоқ ішек обырына тексеруден өтеді.
Скринингтен қалай өтуге болады?
Скринингтен өту үшін өзіңіз тіркелген емханаға барып, учаскелік дәрігерден кеңес алу керек. Медициналық мекемелерде арнайы шақырту қағаздары беріледі немесе SMS-хабарламалар арқылы шақырылады.
Қорытынды
Халық арасында скринингтің маңызы зор, себебі ол ауыр дерттердің алдын алып, денсаулықты нығайтуға көмектеседі. Әрбір азамат өз денсаулығына жауапкершілікпен қарап, скринингтік тексерулерден уақытылы өтуі қажет. Денсаулық – басты байлық, сондықтан оны қорғау әр адамның өз қолында!
