Альфия Әуелбек Ғалымжанқызы
Қызылорда облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының бас маман-сот отырысының хатшысы
Халықаралық қатынастардың қарқынды дамуы, азаматтардың шетелге жиі шығуы және шетелдік ұйымдармен құқықтық қатынастардың артуы ресми құжаттардың басқа мемлекеттерде заңды күшке ие болуын қамтамасыз етуді талап етеді. Осы мақсатта қолданылатын әмбебап құқықтық тетік – Апостиль. Сот актілеріне Апостиль қою — қазақстандық соттар шығарған құжаттардың шетелде танылуын жеңілдететін маңызды құқықтық рәсім.
Сот органдары шығаратын құжаттардың барлығы Апостиль қоюға жатпайды. Негізгі құжаттар мыналар:
• сот шешімдері, үкімдер, қаулылар;
• сот анықтамалары;
• сот орындаушысының актілері;
• соттың беретін анықтамалары мен үзінді көшірмелері;
• сот бұйрықтары;
• сот құжаттарының заңды күшіне енгені туралы белгілер.
Апостиль сот актілерінің шетелдік мемлекеттік органдар мен нотариустар алдында заңды күшін тануын қамтамасыз етеді. Мысалы, неке бұзу туралы сот шешімі, алимент өндіру немесе мүліктік даулар бойынша сот шешімі шетелде тек Апостиль қойылған жағдайда ресми түрде мойындалады.
Сот актілеріне Апостиль қою – Қазақстандағы құқықтық жүйенің халықаралық стандарттарға сай дамуын көрсететін маңызды институт. Апостиль рәсімі құжаттарды шетелде мойындауды жеңілдетіп, азаматтардың құқықтарын халықаралық деңгейде қорғауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұл рәсім халықаралық қатынастарда сенімділік пен заңдылықты қамтамасыз етіп, бюрократиялық кедергілерді азайтуда шешуші рөл атқарады.
Қазақстандағы Апостиль институтының дамуы елдің халықаралық құқықтық қатынастардағы беделін арттыруға және азаматтардың құқықтарын қорғауда тиімді құрал болуға мүмкіндік береді.
